دیابت بارداری ؛ راه های پیشگیری و درمان آن را بشناسیم

دیابت بارداری و بالا رفتن قند خون، یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است. برخی از زنان در دوران بارداری با این مشکل مواجه می شوند و برخی دیگر بدون هیچ مشکلی این دوران را سپری خواهند کرد. در این مقاله قصد داریم درباره دیابت در دوران حاملگی، علت به وجود آمدن آن و روش های درمان و یا کنترل دیابت در بارداری بحث کنیم و اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهیم.

دیابت بارداری چیست؟

دیابت در بارداری به شرایطی گفته می شود که در آن سطح قند خون در زنان باردار بالا می رود. در زمان بارداری، برای اینکه نیازهای جنین و مادر تامین شوند، ترشح هورمون انسولین بیشتر خواهد شد.

بدن برخی از افراد نمی تواند انسولین مورد نیاز خود و جنین را تامین کند، در نتیجه سطح قند خون بالا می رود و منجر به دیابت در بارداری می شود.

چه افرادی به دیابت بارداری مبتلا می شوند؟

همه زنان باردار در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند، اما احتمال آن برای همه خانم های باردار یکسان نیست. زنان بارداری که شرایط زیر را دارند، بیشتر درگیر این مشکل می شوند:

• خانم هایی که سابقه خانوادگی در قند خون بالا دارند، بیشتر در معرض خطر دیابت در بارداری هستند.
• زنان بارداری که بالای ۳۵ سال سن دارند.
• زنانی که سابقه بیماری های مرتبط به دیابت مانند تخمدان پلی کیستیک را دارند.
• زنانی که اضافه وزن دارند و سابقه اضافه وزن بیش از حد در بارداری را دارند.
• خانم های که چندین بارداری داشتند نیز در معرض خطر هستند.

علائم دیابت بارداری کدامند؟

در برخی موارد، دیابت در حاملگی بدون علامت است و فرد از طریق آزمایش متوجه این مشکل می شود. اما در برخی از افراد، این مشکل با بروز علائم زیر همراه است:

• افزایش سطح قند خون در خانم های باردار از اصلی ترین علائم قند خون بالا در بارداری است.
• بی اشتها بودن، ضعف، بی حالی و خستگی از دیگر علائم این بیماری هستند.
• تکرر ادرار و افزایش حجم ادرار، می تواند نشانه از دیابت در بارداری باشد. زمانی که سطح قند خون بالا می رود، بدن آن قند اضافی را از طریق ادرار دفع می کند.
• وجود عفونت مجاری ادراری، عفونت قارچی و پوست می تواند به دلیل افزایش قند خون باشد.
• اختلال در بینایی به دلیل دیابت حاملگی نیز از علائم این بیماری است.
• حالت تهوع و استفراغ در این بیماری نادر است اما برخی از خانم ها درگیر این حالت می شوند.

عوارض قند خون بالا در بارداری کدامند؟

دیابت و افزایش قند خون برای مادر و جنین خطرناک است و مشکلات زیر را برای آن ها به وجود می آورد:

• احتمال بروز مشکلات و بیماری های قلبی در مادر
• افزایش احتمال ایجاد عفونت در جنین و مادر
• افزایش احتمال زایمان زودرس
• کاهش وزن نوزاد
• افزایش احتمال زایمان با روش سزارین
• افزایش احتمال بروز دیابت در آینده برای نوزاد

راه های پیشگیری از ایجاد دیابت بارداری

برای جلوگیری از بروز قند خون بالا در بارداری می توان موارد زیر را به خوبی رعایت کرد:

• کاهش وزن و حفظ وزن مناسب می تواند در پیشگیری از ایجاد دیابت حاملگی موثر باشد.
• رعایت یک رژیم غذایی بارداری مناسب مانند کاهش مصرف مواد غذایی حاوی قند، چربی و نمک بالا در کاهش احتمال بروز دیابت بارداری موثر است.
• داشتن ورزش و فعالیت مفید نیز در جلوگیری از ایجاد دیابت حاملگی نقش دارد.
• خانم های بارداری که سابقه دیابت دارند و  یا سابقه خانوادگی دارند، باید به صورت منظم به پزشک مراجعه کنند.

درمان دیابت در دوران بارداری

برای درمان و کنترل دیابت حاملگی باید از روش های زیر استفاده کرد:

• رعایت رژیم غذایی مناسب زیر نظر پزشک برای کاهش سطح قند خون در بارداری الزامی است.
• درمان و کنترل قند خون بالا در بارداری با انجام ورزش مناسب، رفتن به پیاده رویی و داشتن تحرک یکی از روش های موثر برای کنترل و کاهش عوارض این بیماری است.
• مراجعه منظم برای به پزشک برای اندازه گیری سطح قند، تعین برنامه غذایی نیز از روش های درمانی است.
•  در برخی مواقع برای کنترل و کاهش سطح قند خون مصرف دارو الزامی است.

رژیم غذایی مناسب دیابت در حاملگی

مصرف مواد غذایی با قند کم مانند سبزیجات و میوه های بدون قند، ماهی، گوشت، مصرف مواد غذایی فیبردار، کاهش مصرف مواد غذایی پرچرب و محدودیت در مصرف مواد غذایی شیرین و کربوهیدرات دار برای درمان دیابت حاملگی مناسب است.

داشتن ورزش و تحرک برای درمان دیابت در دوران حاملگی

یوگا، شنا و پیاده رویی از جمله ورزش های مناسب برای کنترل و درمان قند خون بالا در دوران بارداری هستند.

مصرف دارو برای درمان دیابت بارداری

زمانی که رژیم غذایی مناسب و ورزش برای درمان دیابت حاملگی موثر نباشند، پزشک برای درمان این بیماری مصرف دارو را توصیه می کند. داروهای زیر برای کنترل و درمان این مشکل عبارتند از:

• تزریق انسولین؛ تزریق انسولین برای کاهش سطح قند خون موثر است.
• مصرف داروی گلی پیزاید به تنهایی و یا به صورت ترکیبی نیز در کاهش سطح قند خون در بارداری و درمان دیابت بارداری مناسب است.
• قرص متفورمین به تنهایی و به صورت ترکیب با سایر داروها در درمان و کنترل قند خون استفاده می شود.

جمع بندی درباره دیابت بارداری

قند خون بالا در دوران حاملگی باعث کاهش وزن جنین، ایجاد مشکلات قلبی در مادر، بروز عفونت در مادر و جنین، زایمان زودرس و احتمال زایمان با روش سزارین می شود. قند خون بالا در بارداری به دلیل کاهش تولید انسولین و افزایش سطح قند خون به وجود می آید که به راحتی می توان با مصرف دارو، رعایت رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش منظم آن را کنترل و درمان کرد. از طرفی با رعایت رژیم غذایی مناسب، داشتن تحرک می توان به راحتی از بروز دیابت در دوران حاملگی پیشگیری کرد.