سندروم دامپینگ چیست؟ معرفی علت ها و روش های درمان آن

یکی از مشکلات نادر در معده، بروز سندروم دامپینگ است که به دلیل تخلیه زود هنگام محتویات معده به داخل روده به وجود می آید. برخی از افراد در شرایط خاصی به این بیماری مبتلا می شوند و به دنبال درمان و کاهش علائم آن هستند. اگر شما جزء این دسته از افراد هستید، با ما تا آخر این مقاله همراه باشید. در این مقاله درباره سندروم دامپینگ، علت ایجاد، روش های تشخیص و درمان آن بحث خواهیم کرد.

سندروم دامپینگ چیست؟

مجموعه ای از علائم هستند که به دلیل تخلیه سریع و ناگهانی غذا از معده به داخل روده بروز می کنند. در این حالت، غذا به طور کامل هضم نمی شود. این بیماری ممکن است در دو حالت بروز کند که در ادامه به طور خلاصه به آنها اشاره می کنیم:

سندروم دامپینگ زودرس

۱۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از مصرف غذا به دلیل ورود ناگهانی غذا از معده به روده علائمی مانند اسهال، گرفتگی عضلات شکم، نفخ، حالت تهوع و استفراغ بروز می کنند. در این شرایط روده نیز موادی را آزاد می کند که باعث افزایش ضربان قلب و کاهش فشارخون می شوند.

سندروم دامپینگ دیررس

فرد ۳ ساعت بعد از مصرف غذا، به دلیل آزاد شدن بیش از حد انسولین و کاهش قند خون علائمی مانند ضعف، بی حالی، خستگی، سرگیجه، تعریق و افزایش ضربان قلب را تجربه می کند.

دلیل بروز سندروم دامپینگ چیست؟

همانطور که در بالا گفتیم این بیماری به دلیل تخلیه سریع غذا از معده و ورود ناگهانی آن به روده، ایجاد می شود. مواردی که باعث تشدید علائم و تخلیه سریع معده می شوند، عبارتند از:

• مصرف بیش از حد آب در هنگام غذا خوردن
• مصرف مواد غذایی حاوی کربوهیدرات بالا
• پرخوری
• انجام عمل های لاغری مانند اسلیو معده و بای پس
• …

علائم سندروم دامپینگ

این بیماری دارای علائم زیر است:

• احساس ضعف و لرزیدن
• احساس سیری ناراحت کننده همراه با نفخ
• افزایش تعریق
• درد شکم و گرفتگی عضلات آن
• حالت تهوع و استفراغ
• تپش قلب
• افزایش ضربان قلب
• کاهش فشار خون

راه های تشخیص سندروم دامپینگ

در صورت بروز علائم این بیماری باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک با کمک روش های زیر، به طور قطعی این بیماری را تشخیص می دهد:

• رادیوگرافی: در این روش، بیمار باید یک مایعی باریومی را در مقابل دستگاه رادیوگراف بنوشد و مراحل گوارش مایع را باید توسط این دستگاه بررسی کرد. مایع باریومی که فرد می نوشد به خوبی در دستگاه رادیوگرافی قابل تشخیص است.
• آزمایش قند خون یا تحمل گلوکز: برای تشخیص سندروم دامپینگ با آزمایش قند خون، باید واکنش بدن به قند را بررسی کرد. بیمار باید یک نوشیدنی حاوی قند بالا را مصرف کند و در ساعت مشخصی از او خون گرفته می شود تا میزان قند خون را بررسی کنند.
• آزمایش گاستروسکوپی: با وارد کردن یک لوله کوچک انعطاف پذیر همراه آندوسکوپی مجهز به دوربین و چراغ از راه دهان، می توان مسیر گوارش، مری، معده و روده را بررسی کرد.
• تخلیه معده: در این این آزمایش بیمار باید همراه غذا مقداری ماده رادیواکتیو مصرف کند. پزشک با بررسی روند هضم، سرعت عبور غذا را از معده به روده توسط دوربین های مخصوصی، اندازه گیری و بررسی می کند.

روش های درمان سندروم دامپینگ کدامند؟

برای درمان این بیماری می توان از روش های زیر استفاده کرد:

تغییر در عادت های غذایی و رژیم غذایی

در مرحله اول بیمار باید یک تغییر اساسی در عادت ها و برنامه غذایی خود بدهد. با رعایت موارد زیر می توان تا حدودی سندرم دامپینگ را درمان کرد:

• باید مصرف مواد غذای حاوی کربوهیدرات مانند آبنبات ها، مواد غذایی پخته شده و آماده را قطع کرد.
• مصرف کربوهیدرات های ساده مانند نان سفید، ماکارونی، آرد جو و گندم مفید است.
• پیروی از رژیم غذایی با فیبر بالا توصیه می شود.
• مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین مانند مرغ، ماهی و کره بادام زمینی در برطرف کردن علائم سندروم دامپینگ موثر هستند.
• باید از پرخوری پرهیز کرد.
• می توان با کاهش حجم غذا و افزایش تعداد وعده ها از مصرف غذای زیاد خودداری کرد.
• مصرف آب به همراه غذا و تا نیم ساعت بعد از غذا ممنوع است.
• نباید بلافاصله بعد از غذا دراز کشید.
• غذا را باید آهسته و کامل جوید.
• جویدن آدامس به روند هضم غذا کم می کند.

مصرف دارو برای درمان سندروم دامپینگ

اگر رعایت برنامه غذایی مناسب و تغییر عادت های غذایی به درمان این بیماری کمک نکند، باید به سراغ مصرف دارو رفت. با مصرف دارو، ترشح انسولین کاهش و روند هضم غذا و حرکت آن بهبود می یابد.

درمان سندروم دامپینگ با جراحی

جراحی خاصی برای درمان این سندروم وجود دارد. فقط باید دلیل بروز بیماری را تشخیص داد و در صورت نیاز باید جراحی لازم را برای برطرف کردن عامل ایجاد سندروم انجام داد.

به طور مثال؛ اگر سندرم دامپینگ به دلیل اختلال و ناموفق بودن عمل جراحی لاغری ایجاد شود، می توان با جراحی مجدد آن را برطرف کرد.

راه های پیشگیری از سندروم دامپینگ

برای اینکه از بروز این سندروم در معده جلوگیری شود باید مواردی مانند تغییر در سبک زندگی و عادت غذایی و یا رژیم غذایی را به خوبی رعایت کرد. این موارد برای درمان سندروم معده دامپینگ نیز موثر هستند و عبارتند از:

• کم کردن حجم غذا و افزایش تعداد وعده های غذایی
• محدودیت در مصرف مواد غذایی پر قند
• آهسته غذا خوردن و جویدن کامل لقمه
• کاهش مصرف نمک
• پرهیز از پرخوری
• کنترل استرس و کاهش آن
• کاهش وزن سالم و موثر
• انجام ورزش به صورت منظم
• مصرف آب به مقداری کافی
• عدم مصرف آب در هنگام غذا خوردن و بلافاصله بعد از غذا

خلاصه ای از سندروم دامپینگ

سندروم دامپینگ معده موقعیتی است که در آن غذا به سرعت از معده تخلیه می شود و به طور ناگهانی وارد روده می شود. به همراه آن مجموعه ای از علائم مانند شکم درد، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، ضعف، سرگیجه، کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب و … بروز می کنند. با رعایت رژیم غذایی مناسب، تغییر عادت ها و سبک زندگی میتوان از بروز آن پیشگیری و آن را درمان کرد.